ABD Başkanı Joe Biden’ın 2 Temmuz’da açıkladığı ateşkes teklifine bağlı olduklarını dile getiren Hamas hareketi, Mısır’ın başkenti Kahire’de kendilerine sunulan yeni teklifi, İsrail işgalini kalıcı hale getireceği gerekçesiyle reddetti.
Gazetecilere konuşan üst düzey bir Hamas yetkilisi, ara bulucu ülkeler olan Mısır ve Katar’ın Kahire’de bulunan Hamas heyetine yeni ateşkes teklifini ilettiğini söyledi.
Hamas’ın 2 Temmuz’da ABD Başkanı Biden tarafından açıklanan ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilen ateşkes teklifine bağlı olduğunu belirten yetkili, şunları ifade etti:
Hamas, halkımızın en yüksek çıkarlarını gerçekleştirmek ve onlara yönelik saldırıyı durdurmak amacıyla üzerinde (2 Temmuz’da) mutabakata varılan hususları uygulamaya hazır olduğunu teyit etti.
Herhangi bir anlaşmanın kalıcı ateşkesi ve İsrail’in Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmesini içermesi gerektiğini vurgulayan Hamas yetkilisi, Kahire’de kendilerine sunulan teklifin bunları içermediğini söyledi.
İsrail’in taleplerini içeren bu yeni teklife göre Philadelphia Koridoru olarak adlandırılan 14 kilometrelik Mısır ile Gazze sınırının kontrolünün İsrail’e bırakıldığını ve İsrail askeri varlığının Gazze’de devam etmesinin öngörüldüğünü dile getiren yetkili, Hamas heyetinin bunu kabul etmeyeceğini ara bulucu ülkelere ilettikten sonra Kahire’den ayrıldığını bildirdi.
İsrail müzakere heyeti de Kahire’den ayrıldı
Öte yandan, İsrail medyası da müzakereler için Kahire’de bulunan İsrail heyetinin ülkeye dönmek üzere buradan ayrıldığını yazdı.
İsrail devlet televizyonu KAN’ın haberine göre, ateşkes ve esir takası anlaşması müzakereleri için Mısır’ın başkenti Kahire’de bulunan İsrail heyeti, ülkeye döndü.
Haberde, adı açıklanmayan İsrailli yetkililerin, Kahire’deki görüşmelerle ilgili olarak, “Bugün Gazze’deki ateşkes görüşmelerinde ilerleme kaydedilme şansı zayıftı” ifadesine yer verildi.
Yetkililer, “Heyetin aldığı yetki, Philadelphia Koridoru’nda anlaşmaya varılmasına imkan vermiyor” ifadesini kullandı.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, İsrail ve uluslararası kamuoyunda siyasi nedenlerle Hamas ile esir takası anlaşması yapmamakla suçlanıyor.
İsrail’in Gazze’ye saldırılarında 10 ayı aşkın sürede çoğunluğu kadın ve çocuk can kaybının 40 bini her geçen gün aştığı insanlık felaketi gün geçtikçe derinleşiyor.
Blinken’den diplomatik başarısızlık
İsrailli kaynaklar, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’i, Gazze Şeridi’nde ateşkes ve esir takası müzakerelerini sabote etmekle suçlamıştı.
İsrail’deki Yediot Ahronot gazetesi, adı açıklanmayan İsrailli kaynakların, “Blinken, (İsrail Başbakanı Binyamin) Netanyahu’nun ABD’nin teklifini kabul ettiğini ve topun artık Hamas’ın kalesinde olduğunu söyleyerek çok ciddi bir hata yaptı” şeklindeki sözlerine yer verdi.
Kaynaklar, “(Blinken) müzakereleri ciddi şekilde sabote etti ve çok ciddi bir hata yaptı. Bu, saflık ve anlama eksikliğini gösteriyor” ifadelerini kullanıldı.
Blinken’ın ABD’nin iç siyasi mülahazaları için iyimser bir tablo çizerek, Demokrat Parti’nin Chicago’daki konferansının sorunsuz ilerlemesini sağladığına dikkati çeken kaynaklar, “Blinken, adeta müzakereleri tasfiye etti ve Netanyahu’nun yanında yer alarak onu ödüllendirdi” dedi.
Kaynaklar, İsrail müzakere heyetinin ise Blinken’ın bu spekülasyonlarını dağıtmaya çalıştığını belirterek, “İsrail’in Philadelphia Koridoru (Mısır-Gazze sınırı) boyunca kuvvet konuşlandırma konusundaki ısrarı devam ederse ne anlaşma olur ne de zirve olur” ifadelerini kullanmıştı.
Netanyahu, mutabakat için yeni şartlar istemişti
ABD Başkanı Joe Biden, 27 Mayıs’ta İsrail ile Hamas arasında esir takası ve Gazze’de ateşkese varılması için bir öneri sunmuştu.
Netanyahu ise Biden’ın açıkladığı ateşkes taslağının İsrail’in hazırladığı tekliften farklı olduğunu ileri sürerek yeni şartlar eklenmesini talep etmişti.
İsrail Başbakanı, Gazze’yi ikiye ayıran Netzarim Koridoru ve Gazze Şeridi ile Mısır sınırındaki Philadelphi Koridoru’nun yanı sıra Refah Sınır Kapısı’ndaki İsrail işgalinin devam etmesini istemişti.
Bunlara ek olarak Netanyahu, Hamas üyelerinin Gazze’nin diğer bölgelerinden kuzeye geçmesinin engellenmesini şart koşmuştu.
Hamas, ABD, Mısır ve Katar’ın arabuluculuğunda yürütülen müzakerelerde Netanyahu’nun yeni şartlar sürerek anlaşmaya varılmasını engellediğini belirtmişti.
Philadelphia Koridoru
Selahaddin Koridoru olarak da bilinen ve Gazze ile Mısır sınırında yer alan koridor, 1979’da Mısır ile İsrail arasında imzalanan Camp David anlaşması kapsamında tampon bölgede yer alıyor. Koridor, 14,5 kilometre uzunluğunda, birkaç yüz metre genişliğinde ve Akdeniz’den başlayıp Kerem Ebu Salim Sınır Kapısı’na kadar uzanıyor.
‘Camp David’ anlaşmasına göre, Philadelphia Koridoru Filistin toprakları arasında yer alıyor ancak belirli sayıdaki (180 zırhlı araç 4 bin asker) İsrail güçlerinin kontrolüne bırakıldı. Sınırın öbür tarafında ise hafif silahlı Mısır polisinin bulunmasına izin verildi.
Philadelphia Koridoru, Ağustos 2005’te İsrail’in Gazze Şeridi’nden çekilmesine kadar İsrail güçlerinin kontrolünde kaldı ve bu tarihte Avrupa Birliği’nden gözlemcilerin huzurunda Filistin yönetimine teslim edildi. Eylül 2005’te İsrail ile Mısır arasında 1979 Barış Anlaşması’nın güvenlik maddesine ek olarak söz konusu koridorla ilgili anlaşma yapıldı.
Anlaşmada, Mısır’ın Gazze sınırında terör, kaçakçılık ve tünellerin tespiti gibi görevlerden sorumlu 750 sınır muhafız askeri bulundurması ve İsrail güçlerinin çekildiği Philadelphia Koridoru’nun Filistin yönetimine teslim edilmesi yer aldı.
Filistin’de 2006’da yapılan seçimleri Hamas’ın kazanması ve kısa süre sonra Gazze’de kontrolü sağlamasının ardından Philadelphia Koridoru da Hamas yönetiminin kontrolüne geçti. İsrail’in abluka uygulamasının sonucu olarak Gazze’de söz konusu koridor üzerinde Mısır’a açılan çok sayıda tünel inşa edildi.
